ماجرای افت تحصیلی دانشجویان، طی روزهای اخیر به یکی از چالش های تازه وزارت علوم تبدیل شده است. در حالی که وزیر علوم و همکاران وی هنوز چالش های اساسی چون کنکور 87 را پشت سر نگذاشته اند، این روزها سوال از مقامات مسوول در وزارتخانه های علوم و بهداشت درباره افت تحصیلی دانشجویان، نگاه ها را دوباره به سمت این دو وزارتخانه مهم و پرحاشیه دولت نهم معطوف کرده است به گونه یی که محمدمهدی زاهدی وقتی روز یکشنبه برای پاسخگویی به سوالات یکی از نمایندگان درباره مشکلات منطقه یی آموزش عالی در ارومیه، راهی کمیسیون آموزش مجلس شده بود، با سوالات نمایندگان در این باره مواجه شد و ناگزیر از آنکه توضیحات مختصری را در باب بررسی این مساله به طور جدی در وزارت علوم به نمایندگان و اعضای کمیسیون ارائه کند. نماینده مردم زنجان در مجلس روز گذشته در گفت وگو با اعتماد در این باره گفت؛ «جلسه کمیسیون با وزیر مربوط به سوال یکی از نمایندگان درباره مشکلات حوزه ارومیه بود. اوایل جلسه حاضر نبودم، اما شنیدم در اول جلسه صحبت هایی هم درباره افت تحصیلی رد و بدل شد.»
سعدالله نصیری قیداری سپس در قامت یک عضو هیات علمی دانشگاه به بررسی مساله افت تحصیلی دانشجویان پرداخت و یکی از دلایل این اتفاق را کم توجهی به مسائل آموزشی در دانشگاه ها دانست. نصیری گفت؛ «با توسعه تحصیلات تکمیلی به دانشگاه ها، شاهد آن بوده ایم که توجه به پژوهش، عملاً مقوله آموزش را که در مقطع کارشناسی اهمیت زیادی دارد، به حاشیه کشانده است و این سبب افت تحصیلی در دانشگاه ها به خصوص در مقاطع کارشناسی شده است.» عضو کمیسیون آموزش مجلس، با تاکید بر اینکه این مسائل باید به شیوه غیرسیاسی بررسی و حل شود، ادامه داد؛ «من تنها به عنوان یک عضو هیات علمی یکی از دلایل افت تحصیلی را سیاست های پژوهش محور وزارت علوم می بینم که در دوره قبل هم همین سیاست پیگیری می شده است. ما شاهد آن هستیم که دانشگاه ها برای جذب هیات علمی به طور جدی مشکل دارند و استفاده از هیات علمی موجود در پروژه ها و طرح های پژوهشی، عملاً آموزش را در سایه قرار داده است.» نصیری با اظهار نگرانی جدی از وضعیت افت تحصیلی دانشجویان، به مقایسه وضعیت فعلی ارتباط استادان با دانشجویان پرداخت و به عنوان استاد دانشکده علوم دانشگاه زنجان که 20 سال سابقه تدریس در کارنامه خود دارد، گفت؛ «در گذشته استادان بعد از کلاس وقت خود را به رفع اشکال و بحث علمی با دانشجویان سپری می کردند، حال آنکه الان همه وقت استاد صرف مسائل پژوهشی می شود.»
از سوی دیگر معاون سابق دانشجویی وزارت علوم هم در گفت وگو با مهر با نقد سیاست توسعه کمی دانشگاه ها و افزایش ظرفیت ها، یکی از دلایل افت تحصیلی را افزایش بی رویه تعداد دانشجویان دانست. غلامرضا ظریفیان با بیان این مطلب افزود؛ «تعداد ورودی ها به دانشگاه ها در گذشته محدودتر بود اما در حال حاضر با ورودی گسترده یی مواجه هستیم که بخشی از این پذیرش افت تحصیلی را به وجود می آورد.» وی ادامه داد؛ «با این افزایش ما با دانشگاه های توده یی روبه رو هستیم تا دانشگاه نخبگان. طبیعت دانشگاه های توده یی نیز این است که مجموعه یی از استعدادهای مختلف را در خود جای می دهد نه نخبگان را.»
با این حال مسوولان وزارت علوم همچنان با تکیه بر آمارهای غالباً پژوهشی، بر توسعه علمی کشور از زمان روی کار آمدن دولت نهم تاکید دارند. به نظر می رسد پس از اعلام خبر افت تحصیلی چشمگیر دانشجویان در سال های اخیر، از سوی یکی از مدیران میانی این وزارتخانه، سیاستگذاران دانشگاهی کشور، با چالشی جدید که این بار بیشتر از گذشته رنگ و بویی علمی دارد، دست به گریبان شوند؛ چالشی که دیگر مانند ماجرای کنکور87 مربوط به امور اجرایی نیست و سخت می توان روی آن برچسب سیاسی چسباند.